روش هاي دستكاري بازار ارزهاي ديجيتال

از زماني كه مبادله، تجارت و بازارهاي مالي وجود داشته ‌اند، تلاش‌ هايي براي دستكاري آنها صورت گرفته است. بازارهاي ارزهاي رمزنگاري شده نيز از اين قاعده مستثني نيستند. از آنجا كه اين دارايي ها غيرمتمركز و بدون نظارت نهاد مركزي هستند، در برخي موارد در برابر هك، كلاهبرداري، پولشويي، معامله شويي و ساير فعاليت‌ هاي خرابكارانه آسيب‌ پذير مي‌‌ شوند. در اين مقاله برخي از روش‌ هاي دستكاري بازار ارزهاي ديجيتال را با هم بررسي مي‌ كنيم.

دستكاري به چه معناست؟

دستكاري اصطلاحي است كه در دنياي ارزهاي ديجيتال و در زمان‌ هاي رشد زياد و يا سقوط شديد قيمت رمزارزها زياد شنيده مي ‌شود. البته دستكاري مختص بازار كريپتو نيست. همانطور كه گفتيم در تمامي بازارهاي مالي اين موضوع اتفاق مي ‌افتد اما در بازار ارزهاي ديجيتال به دليل نوپا بودن و نبود قوانين مشخص و سر و صداي زيادي كه رمزارزها در دنيا به پا كرده اند، احتمال دستكاري ‌ها برجسته‌ تر ديده مي‌ شود و مورد بررسي و موشكافي بيشتري قرار مي‌ گيرد.

هر روز نيروهاي بي شماري در بازارهاي رمزنگاري كار مي كنند كه هدف آنها دستكاري قيمت است. آن‌ها از طريق دستكاري قصد دارند تا سرمايه گذاران تازه وارد و معامله گران بي تجربه را به وحشت انداخته و سود زيادي از اين طريق به دست بياورند.

دستكاري بازار ارزهاي ديجيتال چگونه صورت مي گيرد؟

از جمله روش‌هاي دستكاري بازار ارزهاي ديجيتال مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

پامپ و دامپ

پامپ و دامپ رايج ‌ترين تكنيكي است كه امروزه در بازارهاي رمزنگاري مورد استفاده قرار مي‌ گيرد كه يكي از بيشترين تاثيرات در بازار ارزهاي ديجيتال را دارد. شيوه كار به اين صورت است كه گروهي از سرمايه گذاران بزرگ با همكاري يك شركت بزرگ سرمايه گذاري كه داراي سرمايه بالايي است، تصميم مي‌گيرند تا به صورت مصنوعي و غيرواقعي قيمت رمز ارز را بالا ببرند. آن‌ها تعداد زيادي از ارز مورد نظر را از قبل خريدار كرده‌ اند و از اين طريق سود خوبي به دست آورده‌ اند، سعي مي ‌كنند تا افراد را به شيوه‌ هاي گوناگون (ازجمله شبكه‌ هاي مجازي) به خريد ارز ترغيب كنند.

درنتيجه افراد جذب رمزارز مورد نظر شده و اقدام به خريد مي‌ كنند و اين موضوع باعث رشد بسيار زياد آن مي‌ شود (پامپ). زماني ‌كه قيمت بالا رفت، اين افراد دارايي‌ هاي خود را با بالاترين قيمت مي ‌فروشند و از اين طريق سود بسياري كسب مي كنند.

با فروش ارزرمزنگاري شده عرضه بالا رفته و قيمت به شدت افت مي‌ كند (دامپ). مردمي كه در قيمت بالا رمزارز را خريده‌ اند، سرمايه خود را از دست مي ‌دهند. 

آلت كوين‌ هاي با نقدينگي پايين يك هدف عالي در فضاي ارزهاي رمزنگاري شده براي پامپ و دامپ است.

از انجا كه بسياري از اين سرمايه ‌گذاران كلان قبلا رمزارز مورد نظر را خريداري كرده‌ اند و شبهه و ابهامي در آن ديده نمي ‌شود بنابراين، اگر نمي توانيم بفهميم كه چرا يك كوين در حال پامپ است، بهتر است از آن دور بمانيم.

خريد يا فروش تقلبي يا Spoofing

در Spoofing تريدر اقدام به ثبت سفارش خريد يا فروش جعلي مي‌ كند. به عبارت ديگر معامله گران و تريدرهايي كه مايل به دستكاري بازار براي يك ارز رمزنگاري ‌شده هستند، مي‌ توانند با ايجاد سفارشات خريد يا فروش تقلبي، بين ساير سرمايه ‌گذاران توهم خوش بيني يا بدبيني را ايجاد كنند. 

در اين صورت بازار دچار هيجان شديد خريد و فروش قرار گرفته و از اين طريق سود زيادي نصيب اين افراد مي‌ شود.

بنابراين يكي از روش هاي دستكاري بازار ارزهاي ديجيتال Spoofing است. اسپوفينگ معمولا توسط ربات ‌ها و الگوريتم‌ ها ايجاد مي‌شود تا همانطور كه گفته شد توهم و حس كاذب در عرضه يا تقاضا را ايجاد كرده و در قيمت‌ ها دستكاري كنند و درست در زماني كه سفارشات به مبلغ تعيين شده نزديك شد، ربات‌ ها سفارشات را لغو كرده و سود اين سفارشات كاذب نصيب كلاهبرداران مي ‌شود.

از آنجا كه راهكاري براي جعلي بودن يا نبودن سفارشات وجود ندارد، بنابراين بازار واكنش‌ هاي شديدي به سفارشات جعلي نشان مي ‌دهد. نقاطي كه روش اسپوفينگ در آن بهتر كار مي ‌كند مناطق مهم مورد علاقه خريداران و فروشندگان است، به عنوان مثال منطقه حمايت يا مقاومت.

همانند همه اوراق بهادار قابل معامله، قيمت ارزهاي ديجيتال به عوامل مختلفي بستگي دارد، از جمله آن‌ ها حس خوش بيني يا بدبيني كلي كه در بازار وسيع و در بين سرمايه گذاران فردي وجود دارد. در حالي كه تعيين ميزان حركت و پتانسيل يك ارز رمزنگاري شده دشوار است، با اين وجود سرمايه گذاران باهوش بسيار به آن توجه دارند. به دليل تأثيري كه احساس خوش بيني يا بدبيني مي تواند بر تمايل گروهي از سرمايه گذاران به خريد يا فروش آن ارز ديجيتال داشته باشد، عده‌اي به راحتي و با استفاده از اسپوفينگ به دستكاري دست زده و سودهاي كلاني را به جيب مي‌زنند.

كاهش اسپوفينگ در تمامي بازارها از جمله بازار ارزهاي ديجيتال مهم و مطلوب است زيرا باعث حفظ تعادل در بازار براي همه افراد و سرمايه ‌گذاران مي‌شود.

معامله ‌شويي يا تجارت شستشو (wash trading)

يكي ديگر از روش ‌هاي دستكاري بازار ارزهاي ديجيتال معامله‌ شويي يا تجارت شستشو است كه به منظور ايجاد توهم بازار فعال براي يك دارايي خاص استفاده مي شود. انجام اين كار در بازارهاي مالي قديمي و سنتي، غيرقانوني است اما به نظر مي رسد در عرصه ارزهاي رمزنگاري شده بيشتر به چشم مي خورد. معامله شويي چيست؟ به خريد و بلافاصله فروش يك ارزديجيتال به صورت مداوم و با سرمايه بالا توسط بازيگران بزرگ ارزهاي ديجيتال معامله شويي مي گويند. اين سرمايه گذاران بزرگ قصد دارند تا به صورت مصنوعي حجم معاملات را بالا ببرند.

 معامله شويي به خريد و فروش يك ارز ديجيتال در يك بازار و در همان محدوده قيمت خريد و فروش گفته مي شود. هدف از واش تريدينگ دستكاري و فرار از ماليات است. معامله شستشو معمولا مستلزم خريد و فروش همزمان يك دارايي توسط يك فرد يا مجموعه اي هماهنگ از افراد است كه حجم كاذب را پيش بيني مي كنند. 

در معاملات سالم آنچه كه اتفاق مي افتد باقي ماندن سفارش ‌هاي خريد و فروش در دفتر سفارشات است اما در معامله شويي از آنجا كه خريد و فروش به صورت لحظه اي است براي مشتريان زياد قابل رويت نيست چرا كه در دفتر سفارشات زياد باقي نمي ماند.

اجتناب از مبادلات مبهم، اولين قدم براي دور ماندن از معاملات شستشو است. 

روش‌ هاي انجام معاملات شستشو و جعل و تقلب متفاوت است. در معاملات شستشو، يك متقلب با خود يا گروهي هماهنگ معامله مي كند تا توهم تقاضاي بازار را ايجاد كند، در نتيجه سرمايه ‌گذاران مشكوك را وادار به ورود به معاملات مي كند.

استاپ هانتينگ

نظريه استاپ هانتينگ به اين صورت است كه زماني كه بازار به اعداد رند نزديك مي شود، معامله ‌گران بزرگ بازار سعي خواهند كرد تا دستورات حد ضرر در آن محدوده را فعال كنند. يعني اين سرمايه گذاران بزرگ با حجم زيادي از ارزهاي ديجيتال كه اثرگذاري زيادي در اين بازار دارند، محدوده ‌هايي از قيمت را كه به احتمال زياد تعداد بسيار بالايي از حد ضررهاي معامله ‌گران كوچك در آن محدوده قرار دارد را شناسايي مي كنند و در نتيجه قيمت را به اين سمت مي كشانند تا افراد ليكوييد شوند يا به حد ضرر برسند، در نهايت اين معامله گران بزرگ هستند كه سود كلاني به دست مي آورند.

FUD (Fear, Uncertainty, Doubt)

ترس، عدم قطعيت و ترديد يكي از موثرترين تكنيك هاي دستكاري براي جابجايي قيمت ارزهاي ديجيتال حتي بدون خريد و فروش كوين است. سرمايه گذاران تازه كار و معامله گران روزانه با اخبار منفي تكان مي خورند و به سرعت به دنبال درهاي خروجي مي روند. چرا كه اين معامله گران از ضرر و زيان حتي كوچك خوششان نمي آيد و بنابراين اگر حقيقت يا روايت هاي جعلي در مورد يك پروژه يا دارايي خاص ايجاد شود، مي توانيد تأثير قيمتي زيادي را مشاهده كنيد.

متاسفانه كل فضاي كريپتوكارنسي با مقدار زيادي از محتواهاي غلط توسط مبتديان رمزنگاري، اينفلوئنسرها، رسانه هاي درجه دوم و سوم و غيره پر شده است و تشخيص اخبار جعلي را براي سرمايه گذاران خرده سخت تر مي كند. در چنين شرايطي، رسانه هاي اصلي غالب هستند و مردم مجبورند روايات را از آن منابع دريافت و هضم كنند.

چرا دستكاري ارزهاي ديجيتال خطرناك است؟

با اينكه معاملات و تراكنش ها در ارزهاي ديجيتال به سبب ويژگي غيرمتمركز بودن بلاك چين شفاف هستند و واسطه اي به عنوان دولت يا بانك مركزي بر دارايي ها تسلط ندارد و اين افراد هستند كه بر دارايي خود كنترل دارند اما در همين بازار دستكاري هايي صورت مي گيرد كه خطرناك است. دستكاري بازار ارزهاي ديجيتال، نسبت به تراكنش هاي انجام شده موضوع عادلانه و كارآمد بودن بازارهاي ارزهاي رمزنگاري شده را تضعيف مي كند. همه شركت كنندگان بايد از فرصت مساوي براي مشاركت برخوردار باشند و اگر به قيمت ها اعتماد نداشته باشند، تجارت نمي كنند، در نتيجه سرمايه گذاران و مجموعه اي از ذينفعان ديگر در دراز مدت آسيب مي بينند.

جمع بندي 

در اين مطلب روش هاي دستكاري بازار ارزهاي ديجيتال را بررسي كرديم. پامپ و دامپ، اسپوفينگ، معامله ‌شويي از جمله روش هاي دستكاري بازار ارزهاي ديجيتال است. اين دستكاري ها در درازمدت باعث آسيب به دنياي ارزهاي ديجيتال و سرمايه‌گذاران مي گذارد.